سهیل شاهین، حنجره طالبان

سهیل شاهین، سرپرست سفارت «امارت اسلامی» طالبان در اسلام آباد بود

سهیل شاهین، از معدود افراد طالبان بود که می‌توانست با جهان خارج ارتباط برقرار کند - KARIM JAAFAR / AFP

در اکتبر ۲۰۰۱ در آستانه تهاجم آمریکا به افغانستان که ایالات متحده با تمام توان و توشه برای درهم کوبیدن رژیم طالبان آماده می‌شد و مردم افغانستان برای پایان کار طالبان، شروع جدید و صلح دعا می‌کردند، یک دیپلمات طالبان به اندرو وایت‌هد، خبرنگار رادیو بی‌بی‌سی گفت:‌ «این جنگ جنگ طولانی خواهد بود. آمریکا نخواهد توانست از این جنگ خارج شود. جنگ آمریکا با تصرف کابل تمام نمی‌شود. تصرف افغانستان آسان‌تر از نگه‌داشتن این کشور است. افغانستان به ویتنام دیگری برای آمریکا تبدیل خواهد شد.»

این دیپلمات سهیل شاهین، سرپرست سفارت «امارت اسلامی» طالبان در اسلام آباد بود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

او در روزهای پرهیجان حمله آمریکا برای تنبیه عاملان یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱،  سخن‌گوی طالبان در پاکستان شده بود.

پاکستان در کنار امارات متحده عربی و عربستان سعودی تنها کشوری بود که طالبان را به رسمیت شناخته بود. آقای شاهین رابطه مستقیمی با ملامحمد عمر مجاهد، رهبر طالبان و وکیل احمد متوکل، وزیر خارجه این گروه داشت و به دستور آن‌ها در هیات سخن‌گوی رسمی این گروه درآمد بود تا با دسترسی به ده‌ها خبرنگار خارجی و غربی مستقر در اسلام آباد، سیاست‌های طالبان را برای جهانیان توضیح دهد و توجیه کند.

گفت‌وگوی آقای شاهین با خبرنگار رادیو بی‌بی‌سی در آن زمان چیزی بیشتر از یک رویا یا حداکثر تبلیغات طالبان به چشم نمی‌آمد. اما دو دهه از این گفت‌وگو گذشت و امروز آمریکا با طالبان توافق‌نامه صلح دارد و سهیل شاهین عضو هیات مذاکره‌کننده طالبان در دفتر سیاسی آن‌ها در قطر است.

شاهین حدود ۵۰ سال پیش در استان شرقی پکتیا به دنیا آمد. او از قوم توتاخیل و پشتون‌تبار است. رفت‌وآمد میان مردم استان‌های شرقی افغانستان با پاکستان فراوان است. شاهین نیز از همان ابتدا برای تحصیل به پاکستان رفت. او در دانشگاه اسلامی اسلام‌آباد درس خوانده و به زبان‌های انگلیسی، اردو و پشتو مسلط است. زبان انگلیسی مسیر زندگی و آینده سهیل شاهین را دگرگون کرد.

او از معدود افراد طالبان بود که می‌توانست با جهان خارج ارتباط برقرار کند.

از او به عنوان طالب «قلم به‌دست» یا حنجره طالبان یاد می‌شود. سهیل شاهین نویسنده و شاعر به زبان پشتو است و در دورانی که طالبان کابل را در کنترل داشتند، تنها روزنامه انگلیسی زبان پایتخت، «کابل تایمز» را مدیریت می‌کرد. وزارت خارجه طالبان پس از آن سهیل شاهین را به عنوان معاون سفیر در سفارت تازه گشایش یافته خود در اسلام‌آباد تعیین کرد. در این اوان بود که القاعده به آمریکا حمله کرد و افغانستان بار دیگر در محاق توجه جهانی قرار گرفت.

سهیل شاهین جلسات روزانه خبری با روزنامه‌نگاران می‌گذاشت و واکنش طالبان را به اتفاقات روز بیان می‌کرد. در نبود سفیر، او سرپرستی سفارت‌خانه افغانستان را در اسلام‌آباد به عهده گرفته بود.

چند ماه طول نکشید که با تهاجم آمریکا و همراهی مقاومت‌گران ائتلاف شمال، کابل از دست طالبان خارج شد. رهبران طالبان به پاکستان فرار کردند و پنهان شدند. دولت جدید در کابل سر کار آمد که تمام جهان از جمله پاکستان آن را به رسمیت شناخت. سهیل شاهین کلید سفارت‌خانه را به دیپلمات‌های کابل تحویل داد و در پاکستان پناهنده شد.

او در پاکستان در اردوگاه مهاجران شمشتو زیر چتر حزب اسلامی زندگی و فعالیت می‌کرد. در تبلیغات ضدآمریکایی و ضددولت افغانستان نقش داشت و عضو پیکارهای تبلیغاتی طالبان بود.

او اوضاع را در کشور همسایه دنبال می‌کرد. رفته رفته جرقه‌های شورش طالبان زد شد و پیش‌بینی سهیل شاهین به واقعیت پیوست. شورش طالبان از جنوب و شرق با حمایت پناهگاه‌های امن آن‌ها در پاکستان و دستگاه‌های پیچیده تبلیغاتی و حامیان مالی خارجی به اوج رسید و تلفات غیرنظامیان به صورت تکان‌دهنده‌ای بالا رفت.

سرانجام بحث پایان جنگ از راه مذاکره به میان آمد و آمریکا و افغانستان توافق کردند به طالبان اجازه دهند تا دفتر سیاسی‌شان را در قطر برای پیش‌برد مذاکرات صلح راه بیندازند.

در راستای ایجاد دفتر قطر مذاکرات فشرده‌ای بین طرف‌های مختلف به رهبری سید طیب آغا، دستیار ملاعمر رهبر طالبان انجام شد. آقای شاهین معاونت طیب آغا را به عهده داشت.

سرانجام دفتر دوحه در سال ۲۰۱۳ ایجاد شد و شماری از دیپلمات‌های طالبان که با الفبای دیپلماسی آشنا بودند، راهی قطر شدند. سهیل شاهین از پاکستان پرواز کرد تا به این هیات مذاکره‌کننده بپیوندند. او در این هفت سال که از ایجاد دفتر سیاسی طالبان در قطر می‌گذرد به عنوان سخن‌گوی رسمی و عضو هیات مذاکره‌کننده طالبان قد کشیده است. بیشترین خبرهای مذاکرات صلح و موافقت‌نامه دوحه بین آمریکا و طالبان از زبان سهیل شاهین شنیده شده است.

او چندی پیش بار دیگر به تلویزیون آریانا گفت: ‌«حالا که توافق‌نامه امضا شده است، آمریکا پذیرفته که به اشغال پایان می‌دهد. ما فقط به آن‌ها راه بی‌خطر خروج را نشان دادیم. دیگر بحث داخلی است که یک حکومت اسلامی ایجاد شود که تمام افغان‌ها در آن سهم بگیرند و هیچ کسی محروم نماند. ما روی این موضوع کار می‌کنیم تا آن را کاملا حل کنیم و به زودی حل می‌کنیم. مسائلی که به بهانه‌های مختلف باقی مانده است به خاطر تداوم جنگ است و براساس خواست مردم افغانستان نیست. آتش‌بس و حکومت اسلامی از موضوعاتی است که افغان‌ها میان خود بحث می‌کنند.»

بیشتر از